Người dân Thủ Thiêm, những người có đất đai nhà cửa bị cưỡng chế gần 30 năm trước, đã liên tục xuống đường trong một tuần nay với hy vọng Phó bí thư Thành uỷ TPHCM Nguyễn Thanh Nghị có thể giải quyết việc khiếu kiện của họ.
Theo các video và hình ảnh đăng tải trên Facebook, từ nhiều ngày nay, hàng chục người dân Thủ Thiêm đã đến một số nơi gần trụ sở công quyền như Thành uỷ TPHCM, Uỷ ban Nhân dân thành phố, hay trung tâm của Thủ Thiêm… cùng với khẩu hiệu, băng rôn để đòi chính quyền thành phố giải quyết việc họ bị thu hồi đất đai từ 1996.
Hy vọng ở người mới
Ông Nguyễn Hồng Quang, một người dân ở Thủ Thiêm bị cưỡng chế đất đai cho biết, việc biểu tình và đến các cơ quan công quyền từ trung ương đến địa phương để đòi quyền lợi của ông và nhiều người dân Thủ Thiêm xảy từ nhiều năm qua, nhưng gần đây trở lên thường xuyên hơn sau khi cựu Bộ trưởng Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị được điều về thành ủy Tp. HCM.
Ông Nghị, con trai đầu của cựu Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, được Bộ Chính trị điều động về làm phó bí thư thành uỷ vào cuối tháng 1/2025, và một tháng sau, ông được giao chức vụ Trưởng ban Ban Chỉ đạo 902, với nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, đôn đốc giải quyết các vụ việc tồn đọng, vướng mắc, khiếu kiện đông người ở thành phố đông dân nhất nước.
Ông Nguyễn Hồng Quang nói rằng người dân Thủ Thiêm muốn tiếng nói của họ được lắng nghe bởi vị cựu bộ trưởng, một người có nhiều cơ hội trở thành bí thư thành uỷ trong kỳ đại hội đảng sắp tới:
“Người dân cũng nói thẳng là thành ủy phải có trách nhiệm giải quyết, (người dân) phải kêu gào thôi chứ bây giờ người dân đi tới văn phòng nói gì (chính quyền) cũng không nghe. Người dân chỉ có chọn ra đường để người ta biết mình liên tục khiếu nại khiếu kiện.”
Ông cũng bày tỏ hy vọng vị cựu tân Phó Bí thư Thành ủy có thể giải quyết việc khiếu kiện của người dân Thủ Thiêm:
“Chắc là ông Nghị thì ông có cách tiếp cận mới và ông có khả năng giải quyết. Thành ủy giao nhiệm vụ cho ông giải quyết khiếu lại cho bà con thì xem thử ông có lắng nghe mình hay không.”
Ông cho rằng ông Nghị có được sự ủng hộ của Tổng bí thư Tô Lâm và với uy của người cha- cựu Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, nên có thể đưa ra đột phá trong giải quyết vấn đề mà nhiều người trước đây không thành công, kể cả cựu Uỷ viên Bộ Chính trị Nguyễn Thiện Nhân.
“Nếu ông ấy lắng nghe tụi tui thì giải quyết xong được nhưng nếu ông ấy sợ này sợ nọ thì không được.
“Ông Nghị mà quyết thì cũng khó ai cản vì nhiệm vụ và quyền hạn chính thức giao trong tay ổng giải quyết rồi và đồng thời ông ấy có chỗ dựa vững chắc là bên ông Tô Lâm và cựu Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thì ông quyết thì ổng tham khảo thì mấy ông ấy đồng thuận thì ai cản?!”
Tuy công an và dân phòng được điều động tới nơi người dân căng băng rôn nhưng họ chỉ nhắc nhở bà con không cản trở giao thông, ông cho hay.
Yêu cầu ngưng đấu giá đất
Tháng 9/2024, UBND TP.HCM đã ban hành kế hoạch tổ chức đấu giá một số lô đất tại khu đô thị mới Thủ Thiêm, theo đó, việc đấu giá một loạt lô đất ở đây sẽ được tiến hành từ kể từ tháng 6 tới. Cuộc họp ngày 28/2 vừa qua của chính quyền thành phố cũng nhắc lại việc đấu giá này.
Ông Cao Thăng Ca là một trong số người dân có đất đai bị cưỡng chế cho dù nằm ở ngoài ranh dự án khu đô thị mới Thủ Thiêm, và không có quyết định thu hồi. Một phần đất trong tổng số hơn 144 ha bị cưỡng chế này sẽ bị đem ra đấu giá trong thời gian tới.
Ông cho biết quyết định đem đất cưỡng chế từ người dân Thủ Thiêm ra đấu giá và việc ông Nguyễn Thanh Nghị được giao nhiệm vụ đứng đầu Ban Chỉ đạo 902 khiến người dân Thủ Thiêm xuống đường nhiều hơn trong thời gian gần đây.
Ông nói với RFA trong ngày 11/3:
“Chúng tôi tập trung để yêu cầu ngưng bán đấu giá khi nào chưa bồi thường xong, kiến nghị nguyện vọng người dân là như vậy.
“Dân người ta tin tưởng là ông Nguyễn Thanh Nghị là một người trẻ là một người Phó Bí thư thường trực thành ủy, Trưởng ban chỉ đạo 902 để giải quyết các vụ khiếu kiện gay gắt ở thành phố Hồ Chí Minh.”
Phóng viên gửi email cho UBND và Thành uỷ TPHCM để hỏi ý kiến về việc khiếu kiện của người dân Thủ Thiêm, nhưng chưa nhận được phản hồi.
Đấu tranh đòi công lý đến cùng
Kể từ khi Thanh tra Chính phủ ra Thông báo số 2859 vào cuối tháng 11/2023, việc giải quyết khiếu kiện của người dân Thủ Thiêm không có tiến triển mới.
Một trong những nội dung trong thông báo là việc xác định “số thửa đất của các hộ dân đang khiếu nại của 5 khu phố thuộc 3 phường nằm trong ranh quy hoạch khu đô thị mới Thủ Thiêm” trong khi người dân có đủ cơ sở để khẳng định rằng năm khu phố thuộc ba phường An Khánh, Bình An, Bình Khá nằm ngoài ranh quy hoạch.
Theo ông Nguyễn Hồng Quang, trong cuộc họp ngày 09/1/2024 với Ban Tiếp công dân Trung ương, nhiều người dân Thủ Thiêm đã phản đối nội dung trong thông báo này.
Dự án phát triển khu đô thị Thủ Thiêm, được Chính phủ phê duyệt ngày 04/6/1996, gồm ba phường với diện tích 621 ha. Tuy nhiên, chính quyền TPHCM đã cưỡng ép người dân ở tám phường phải rời bỏ nhà cửa, ruộng vườn để lấy đất bán cho các doanh nghiệp tư nhân. Diện tích đất không thuộc diện thu hồi nhưng đã bị cưỡng chế lên đến hàng trăm hecta.
Đơn giá bồi thường cho cả phần thuộc diện trong và ngoài ranh dự án là từ 2,3 triệu đến 3 triệu đồng/mét vuông cho đất ở và 150.000 đ/mét vuông cho đất nông nghiệp. Sau đó, đất này được bán cho các doanh nghiệp từ 300 triệu đến 1 tỷ/mét vuông, ông Nguyễn Hồng Quang cho hay.
Hàng nghìn hộ dân trong và ngoài ranh quy hoạch đã bị ảnh hưởng bởi việc thu hồi đất trong dự án khu đô thị mới Thủ Thiêm.
Ngoài việc cưỡng chế đất ở khu vực ngoài ranh dự án, chính quyền TPHCM còn bán cả phần đất hơn 160 ha dành cho việc tái định cư, ông Quang cho hay.
Ông Nguyễn Hồng Quang nói rằng ông và nhiều người dân Thủ Thiêm đã mòn mỏi về sức khoẻ và kiệt quệ về kinh tế sau gần ba thập niên khiếu kiện đất đai, đến nhiều cơ quan công quyền ở Hà Nội và TPHCM nhưng vẫn chưa đòi được công lý. Tuy nhiên, họ “còn hơi thở là còn đấu tranh, chết rồi thì uỷ quyền cho luật sư thế hệ sau để đấu tranh tiếp.”
Vụ Thủ Thiêm: “Khiếu kiện hơn 1/4 thế kỷ, nay lại đi vào ngõ cụt
Dân kiện Thủ Thiêm trước kết luận mới nhất của Thanh tra Chính phủ