Toà án tỉnh Đắk Lắk ngày 28/3 tuyên án 13 năm tù giam và năm (05) năm quản chế đối với thầy truyền đạo Y Krếc Byă thuộc Hội thánh Tin Lành Đấng Christ Tây Nguyên về tội danh “phá hoại chính sách đoàn kết dân tộc” theo Điều 116 của Bộ luật Hình sự.
Ông Y Krếc Byă, 46 tuổi, người dân tộc Ê-đê ở huyện Buôn Đôn. Ông bị bắt vào ngày 08/4/2023 sau nhiều lần bị sách nhiễu vì đòi quyền tự do thực hành tôn giáo. Mục sư Aga, người sáng lập hội thánh và hiện đang tị nạn ở Hoa Kỳ, cũng bị khởi tố về cùng cáo buộc trong cùng ngày.
Cáo trạng nói ông Aga, ông Y Krếc Byă và một số người khác đã chỉ đạo tiến hành những âm mưu, hoạt động phá hoại chính sách đoàn kết; tổ chức hằng trăm buổi hội họp trực tuyến, chỉ đạo thu thập thông tin, tài liệu có nội dung bị cho là “xuyên tạc, gây chia rẽ giữa người dân với chính quyền, lực lượng vũ trang Nhà nước, cũng như giữa người dân theo các tôn giáo khác nhau.”
Theo luật sư Hà Huy Sơn, trong phiên toà thân chủ của ông không đồng ý với cáo trạng mà Viện Kiểm sát đưa ra. Luật sư Sơn nói với Đài Á Châu Tự Do (RFA) trong chiều cùng ngày:
“Ông ấy nói ông ấy chỉ hoạt động tôn giáo thôi chứ ông ấy không có mục đích chống chính quyền hoặc nhằm lật đổ chính quyền gì cả do vậy ông ấy không đồng ý với cáo buộc của Viện kiểm sát.
Có hai người làm chứng, tức là những người sinh hoạt cùng hội thánh với ông Y Krếc Byă. Hai người làm chứng cũng nói tại toà rằng người ta chỉ thờ Chúa và tham gia sinh hoạt tôn giáo thôi, không thấy ông Y Krếc Byă chống chính quyền hay lật đổ chính quyền gì cả.”
Luật sư Sơn cho biết thêm sau khi tuyên án, ông Y Krếc bị dẫn đi ngay khiến luật sư và vợ của ông không kịp hỏi ông có kháng cáo hay không.
Phiên toà chỉ kéo dài khoảng bốn tiếng đồng hồ và kết thúc vào trưa ngày thứ năm. Luật sư cho biết chỉ có vợ ông được vào phòng xử án, không thấy đại diện nào của cơ quan ngoại giao nước ngoài ở Việt Nam.
Khoảng 15 tín đồ của hội thánh đến toà án với mong muốn được vào trong phòng xử để quan sát phiên toà công khai, tuy nhiên, lực lượng an ninh ngăn cản và buộc họ phải rời khỏi khu vực toà án.
Theo ông Y Quynh Bdap, thành viên của Người Thượng Vì Công Lý (MSFJ), trước phiên xử một ngày, công an đến tận nhà một số tín đồ của hội thánh để canh gác và không cho họ đi ra ngoài trong sáng ngày 28/3.
Một tín đồ của hội thánh, người không muốn nêu danh tính vì lý do an ninh, phát biểu với RFA ngay sau khi phiên toà kết thúc:
“Thầy truyền đạo Y Krếc Byă không có tội gì hết, ông ấy chỉ đấu tranh đòi tự do tôn giáo. Do vậy, việc bỏ tù ông là một điều không thể chấp nhận được.
Cáo buộc ông phá hoại chính sách đoàn kết dân tộc, gây mâu thuẫn giữa các nhóm tôn giáo, giữa người dân với chính quyền, là hoàn toàn bịa đặt. Ông ấy là một người tin Chúa và luôn làm điều tốt cho người dân.”
Ông Y Quynh Bdap, người đang tị nạn tại Thái Lan vì đàn áp tôn giáo, bình luận về phiên toà:
“Việc xét xử thầy Y Krếc Byă không được công khai, không được minh bạch, rõ ràng vi phạm quyền được xét xử công bằng.
Việc họ kết án thầy Y Krếc Byă 13 năm tù tôi thấy là quá bất công đối với những người hoạt động tôn giáo để bày tỏ niềm tin tôn giáo của mình bởi vì thầy Y Krếc Byă không phạm tội mà chỉ hoạt động cũng như bày tỏ niềm tin tôn giáo của mình theo đúng pháp luật và niềm tin của anh.”
Ông Vũ Quốc Dụng, Giám đốc Điều hành của tổ chức nhân quyền VETO! Mạng lưới Những người Bảo vệ Nhân quyền, có trụ sở tại Đức, phát biểu trong tin nhắn gửi RFA:
“Việc kết án ông truyền đạo Tin Lành Y Krếc Byă theo Điều 116 BLHS rõ ràng vi phạm quyền tự do tôn giáo hoặc niềm tin theo Công ước Quốc tế về Quyền dân sự và Chính trị mà Việt Nam đã tham gia.
Việc kết án tù rất nặng cho ông và nhiều thành viên khác của các hội thánh Tin Lành tư gia ở Tây nguyên trong thời gian qua khiến tôi liên tưởng đến tình trạng đàn áp thô bạo những người theo đạo Tin Lành trước năm 2004 và dẫn đến việc Hoa Kỳ đưa Việt Nam vào danh sách CPC.”
Ông kêu gọi chính quyền độc đảng ở Việt Nam chấm dứt các chiến dịch “xóa bỏ” tôn giáo bằng nhiều biện pháp khác nhau, và Hoa Kỳ cần xét đến việc đưa Việt Nam trở lại danh sách CPC dựa trên thực tế đàn áp tôn giáo không giảm bớt đang diễn ra tại Việt Nam.
Đây là lần thứ hai ông Y Krếc Byă bị kết tội “phá hoại chính sách đoàn kết” chỉ vì hoạt động tôn giáo. Năm 2005, ông bị kết án tám năm tù giam và được trả tự do vào năm 2013.
Ông Y Krếc Byă là thành viên thứ hai của Hội thánh Tin Lành Đấng Christ Tây Nguyên bị kết án tù trong năm nay. Cuối tháng 1 vừa qua, một toà án ở Phú Yên kết án ông Nay Y Blang bốn năm sáu tháng tù giam về tội danh “lợi dụng quyền tự do dân chủ” theo Điều 331 của BLHS trong một phiên toà không có luật sư.
Chính quyền Việt Nam không dung thứ cho các nhóm đạo chưa đăng ký như Hội thánh Tin Lành Đấng Christ Tây Nguyên, nói rằng hội thánh này có mục đích tập hợp lực lượng, chia rẽ khối đoàn kết dân tộc, kích động ly khai, tự trị, lập “nhà nước riêng” của người dân tộc thiểu số tại Tây Nguyên. Chính quyền tìm mọi cách để buộc họ không được tụ tập hành lễ, bỏ đạo, và chuyển sang sinh hoạt trong các tổ chức tôn giáo đã được nhà nước công nhận.